تراکنش پرداز

سيستم تسويه اوراق بهادار الکترونيکي

Scripless Securities Settlement System (SSSS)

اوراق بهادار دولتی :

امروزه اوراق بهادار دولتی مثل اسناد خزانه و اوراق قرضه خزانه به فرم گواهی های کاغذی منتشر می شوند.که به آنها اوراق بهادارنوشته ای (Scrip)میگویند. اوراق بهادار غیر کاغذی(Scripless) بصورت داده های الکترونیکی و بدون گواهینامه کاغذی منتشر می شوند. برای صدور و ثبت تراکنشهای اوراق بهادار غیر کاغذی از یک سیستم مرکزی بایگانی داده ها و یک سیستم تسویه استفاده میشود. وقتی مالکیت اوراق از یک نفر به فرد دیگری منتقل می شود، سیستم مرکزی چنین انتقالی را ثبت میکند. ونهایتاً این اوراق از طریق یک سیستم الکترونیکی به نام SSSS(Scripless Securities Settlement System) تسویه می شوند.

دلایل تبدیل از سیستم کاغذی به سیستم الکترونیکی:

اصلی ترین دلیل برای این تغییر افزايش کارآيي بازار اوراق بهادار قرضه است .که اين مهم از طریق بهبود بازار فرعی معامله و حذف ریسکهای مربوط به اوراق بهادار کاغذی قابل حصول است. از آنجایی که سیستم بصورت الکترونیکی و آنلاین عمل می کند، معاملات برای فعالان بازار ، کارگزاران ، بانکها و سرمایه گذاران به راحتی قابل انجام است.

در این طرح الکترونیکی ، سیستم مرکزی(Central Depository System-CDS) بایستی بعنوان متولی و مسئول اوراق بهادار دولتی به ثبت رسیده و مجوزهای لازم را اخذ نماید. مالکیت اوراق بصورت الکترونیکی در سیستم CDS ثبت می شود.

در روشهای کاغذی ، انتقال اوراق به غیر با امضاء دستی مالک انجام میشود.این عمل در سیستم الکترونیکی با امنیت بالایی انجام شده و اعضا می توانند سوابق مالکیت خود را نگهداری کنند. روش پرداخت برای اوراق بهادار و تسویه وجوه در سیستم SSSS بر پایه سیستم تسویه ناخالص آنی (RTGS) بوده که به کمک آن در زمان واقعی و سریعاً عملیات تسویه وجوه انجام می شود.

مزایای استفاده از سیستم SSSS برای سرمایه گذاران:

ریسک سرمایه گذاران در نگهداری اوراق وانجام معامله با اسناد بهادار کاغذی در این سیستم بطور کامل حذف می شود.
سرمایه گذاران شتابزدگی های موجود در خرید و فروش گواهینامه های اوراق بهادار دولتی را تجربه نمی کنند.
سیستم جدید بر پایه (Delivery Vs Payment-DVP) عمل میکند.
صرفه جویی در زمان و جلوگیری از اتلاف وقت.
کارآیی سیستم وضعیت نقدینگی در بازار اوراق قرضه دولتی را بهبود می بخشد و این مسئله به نفع سرمایه گذاران است. چرا که با این افزایش نقدینگی کارگزاران می توانند حاشیه سود خود را کاهش دهند.
علاوه بر این موارد، سرمایه گذاران به یک سیستم پیشرفته که بهترینهای فن آوری را بکار گرفته دسترسی دارند.